Slavs and Tatars
Friendship of Nations
10.12.11 – 22.01.12
Kunstenaarscollectief Slavs and Tatars belicht de vaak verwaarloosde culturele overlappingen tussen Slaven, Kaukasiërs en Centraal-Aziaten en torpedeert op humoristische en polemische wijze eenduidige westerse interpretaties. De tentoonstelling geeft vorm aan alternatieve uitwisselingssferen tussen deze culturen doorheen een uitgebalanceerde verzameling aan werken, samengebracht onder de noemer Friendship of Nations: Polish Shi’ite Showbiz. Slavs and Tatars werkt hiervoor onder meer verder op het gelijknamige project dat ze eerder dit jaar op de Sharjah Biënnale 10 voorstelden. De titel verwijst naar – en wil hierdoor tegelijkertijd loskomen van – de betuttelende Sovjet-Russische notie van “дружба народов”, letterlijk vertaalbaar als “vriendschap der volkeren”.
Friendship of Nations: Polish Shi’ite Showbiz brengt op multimediale wijze het zelden blootgelegde, gemeenschappelijke verleden van Iran en Polen in beeld. Het revolutionaire potentieel van handwerk en folklore wordt geactiveerd en onderzocht als een bron van mystiek protest tegen de achtergrond van twee cruciale geopolitieke verschuivingen: de Iraanse Revolutie in 1979 en de val van het communisme in 1989 waarvan de Poolse verzetsbeweging Solidarność een voorbode was. Deze onderzoeksvraag werd voor het eerst verkend in 79.89.09. Dit project werd opgestart in 2009 en bestond uit een reeks lezingen, een bijdrage aan het Berlijnse magazine 032c, een editie in krantvorm die voor deze tentoonstelling herdrukt werd, en de spiegelmozaïek Resist Resisting God (2010).
De koepelruimte wordt ingepalmd door een reeks kleurrijke, handgemaakte ‘banners’ waarop een mix van geherinterpreteerde, gecreoliseerde slogans uit de Perzische en Poolse cultuur afgebeeld staan. Ze hangen frontaal op in de ruimte, in slagorde dragen ze eenzelfde boodschap uit. Een mozaïsch en associatief spel met verschijnselen uit zowel de hoge als de lage cultuur en een in elkaar weven van politiek en traditie treedt op de voorgrond. De tentoonstelling overstijgt een typische, theoretiserende discussie over taal en identiteit dankzij het refereren aan opmerkelijke zijsporen uit de geschiedenis, prikkelende oneliners en het vrij manipuleren van patronen, machtsstructuren en taal. Slavs and Tatars nodigt uit tot dialoog doorheen de creatie en combinatie van heel verschillende mentale ruimtes en rituelen. Zo creëert de spiegelmozaïek een caleidoscopische ruimte voor bespiegeling. Dear 1979, Meet 1989 (2011), met de bijbehorende publicatie79.89.09. brengt de bezoekers opnieuw tot stilstand en toont de achterliggende context van wat hier gepresenteerd wordt. De opgehangen mobielen of pająks verwijzen naar een Poolse traditie waarin met dergelijke votieve decoratie de jaarlijkse oogst gevierd wordt. De omgekeerde boomvormen zijn net als de banners ‘gecreoliseerd’ met Iraanse en Poolse motieven en materialen.
