Kaïn Walgrave
Tijd nemen voor de brol die niemand nog wil

Dit interview vond plaats tijdens de voorbereiding van de eendaagse tentoonstelling Hallo ik zoek een normale salontafel voor een vrouw . van Kaïn Walgrave in KIOSK op 14 januari 2023.

Simon Delobel: Wanneer startte je dit project?

Kaïn Walgrave: Ik begon foto’s te verzamelen in 2014.

SD: Had je meteen een concreet plan voor ogen, een concept?

KW: Neen, ik surfte steeds op GIFT pagina’s die je op Facebook vindt. In die groepen ging ik zelden zelf een object ophalen maar ik bleef er wel naar terugkeren. Later ging ik de foto’s die ik daar vond verzamelen.

SD: Je plukte ze eigenlijk?

KW: Ja, plukken. Ik heb geen idee waarom ik bepaalde foto’s graag wil bijhouden.

SD: Hoe gebeurt de pluk? Je hebt gewoon 1 map op je computer staan waarin je alles verzamelt?

KW: Ik heb een map op mijn gsm en een op mijn computer. Om de zoveel tijd wis ik een derde of de helft van de bestanden, die komen dan in een volgende map. Het is een beetje een waterval, op het einde heb je een poeltje.

SD: En verwijder je soms beelden die achteraf niet zo interessant blijken?

KW: Ja, dus de eerste selectie is echt een buikgevoel: alles wat mij op een bepaalde manier aanspreekt hou ik en daarna maak ik een eerste selectie, daarna volgt een selectie die ik afdruk.

SD: Je hebt het digitale bestand en dan heb je een analoog, een geprinte versie?

KW: Twee derden print ik ongeveer, dat laat ik doen bij Kruidvat.

SD: Dus het kost je wel wat?

KW: Ja, maar het is wel echt heel goedkoop. Voor 100 euro print je daar wel 600 foto’s.

SD: Hoeveel foto’s heb je sinds 2014 afgedrukt?

KW: Een paar duizend?

SD: Heb je een sorteersysteem?

KW: Neen.

SD: Helemaal niet? Hoe vind je dan foto’s terug?

KW: Op mijn bureau wel hé, daar liggen foto’s op hoopjes. En ik weet wel min of meer welke beelden in die hoopjes liggen.

SD: Op basis van die foto’s maak je schilderijen?

KW: Ja.

SD: Hoeveel schilderijen heb je zo al gemaakt?

KW: In totaal, goede en slechte samen? 150 of zo. Ik begon er twee jaar terug mee. Van die 150 zijn er misschien twintig, neen, achttien of negentien weggegeven. Ik denk er nog een stuk of vijftig weg te geven. Wat rest overschilder ik.

SD: Dus je vernietigt nooit een werk?

KW: Vernietigen in de zin van verbranden?

SD: Ja, het gewoon weggooien in de container of zo?

KW: Neen dat is een goed bruikbaar doek, dus weggooien doe ik bijna nooit. Ik probeer zoveel mogelijk alles te hergebruiken.

SD: Dus twee jaar geleden begon je hiermee. Hoe ging je van start?

KW: Ik was van plan een fotoboek te maken. Maar hoe langer ik erover nadacht hoe slechter dat fotoboek werd in mijn hoofd. Ik was bang dat het een soort triest koffietafel boek zou worden over arm Vlaanderen, dat zag ik niet zitten. Tot dan schilderde ik nooit figuratief dus het was voor mij een grote stap om ermee te beginnen temeer omdat ik eigenlijk alleen in het zwart-wit schilderde. Ik ben helemaal niet zo’n goede schilder eigenlijk.

SD: Wat is een goede schilder in jouw ogen?

KW: Ik kan technisch gezien niet zo goed schilderen. Ik ben niet zo goed in het compleet overnemen van een foto.

SD: Fotorealistisch schilderen zou nooit lukken bedoel je?

KW: Waarschijnlijk niet, en dat probeer ik dan ook niet.

SD: Waarom vind je het belangrijk dat je die dingen schildert?

KW: De tijd nemen voor die brol die niemand nog wil vind ik belangrijk. Ik zeg maar iets: aandacht bijvoorbeeld voor een kapotte schoen. Dat is een soort van geste tegenover dat voorwerp. Niemand wil het nog, zelfs gratis niet, er wordt zelfs geen degelijke foto van genomen. En dan neem je de tijd om daar een paar dagen mee bezig te zijn, om er een olieverfschilderij van te maken, dat vind ik wel een mooie handeling tegenover dat voorwerp. Dat is een soort laatste eerbetoon of zo, en daarom vind ik dat wel belangrijk dat ik dat schilder.

SD: Dus je maakt een portret van onze maatschappij, wat de maatschappij niet langer belangrijk vindt?

KW: Ik denk gewoon dat het gegeven van de GIFT in combinatie met Facebook veel zegt over onze maatschappij. De massa voorwerpen, spullen die mensen niet meer willen, de gigantische hoeveelheid beelden, hoe mensen met elkaar omgaan in die groepen, hoe vriendelijk of onvriendelijk mensen zijn. De voorwerpen zijn gratis, maar de foto’s mogen enkel door Facebook en de eigenaars gebruikt worden…

SD: Met de tekstinformatie doe je niks? Je verwerkt ze niet? In de titel ofzo?

KW: Ik heb één tekst bijgehouden, dat werd meteen de titel van het gehele project: ‘Hallo, ik zoek een normale salontafel voor een vrouw’. Ik vond dat een heel mooie zin.

SD: Vanwaar je fascinatie voor het idee van de gift?

KW: Dat weet ik eigenlijk niet. Ik ben gefascineerd door hoe die groep van mensen werkt, en waarom bepaalde dingen in een bepaalde context iets waard zijn en in een andere context helemaal niets. Ik vind het idee ook wel leuk, ik word er vaak blij van als dingen gratis zijn. Maar als mensen een werk kopen worden de andere werken ook weer meer waard voor diegene die er een gratis krijgen. Daarom dat ik de schilderijen die niet worden meegenomen te koop aanbied aan mensen die het kunnen en willen betalen, de leftovers zijn te koop. Maar de eerste keuze is steeds gratis.

SD: Verwacht je ook iets van de mensen die een schilderij meenemen? Dat ze een foto naar je sturen bijvoorbeeld?

KW: Ja ik hoop dat. Maar daarbij blijft het. Het schilderij wordt in elk geval van hen.

SD: Dus het is uiteindelijk echt een ruil: jij krijgt er iets voor terug, een foto.

KW: Ja, een ruil. In het beste geval. In de eerste plaats krijgen zij het werk. Als ze mij geen foto sturen is dat perfect, maar het werk is van hen, dus in die zin is het geen ruil. Maar in het beste geval krijg ik een foto terug.

SD: Wat doe je met die foto’s die je ontvangt?

KW: Uiteindelijk wil ik graag een fototentoonstelling met die foto’s maken. Maar zover ben ik nog niet. Ik heb meer foto’s nodig en moet dus eerst nog veel meer schilderijen weggeven.

SD: Heb je het gevoel dat het project ooit af zal zijn of is het een project dat steeds in progressie is?

KW: Ik heb sowieso moeite me in te beelden dat iets totaal afgewerkt is.

SD: Hoe belangrijk is je relatie met mensen die een werk ophalen? Wil je hen ontmoeten?

KW: Ja, natuurlijk, dat is heel belangrijk. Ik kan daar ook best wel nerveus over zijn.

SD: Ben je op die manier ooit met mensen bevriend geraakt? Of heb je een specifieke relatie ontwikkeld met hen?

KW: Ja, er is een man uit Geraardsbergen bijvoorbeeld, die stuurt mij nog steeds sms-berichten en foto’s.

SD: Dus kunst wordt een ontmoetingspunt tussen mensen die op het eerste gezicht niks met elkaar gemeen hebben?

KW: Ja, net zoals de groep die deel uitmaakt van GIFT, en waar verschillende mensen van deel uit maken: mensen met geld, geen geld, met een verschillende etnische of sociale achtergrond, …, alles door elkaar.

Je hebt op de tentoonstellingen zo een mix van mensen die met kunst bezig zijn en andere die gewoon iets willen ophalen dat bij het behangpapier past. Die komen allemaal samen op de tentoonstelling, wat eigenlijk heel fijn is. Sommige mensen die gratis een schilderij komen ophalen waren nooit eerder op een tentoonstelling.

SD: Je hebt bijgevolg een verscheiden publiek?

KW: Ja. Er is een jongen uit Iran die net in België was aangekomen en die een schilderij meenam, hij is het later kwijtgespeeld. Hij had het schilderij aan zijn vriendin gegeven en het dan uitgemaakt, nu weet hij niet meer waar het schilderij of zijn vriendin zijn. Ik vond dat best fijn.

SD: Wat moet ik me voorstellen bij die schilderijen? Zijn ze gesigneerd? Zijn ze gedateerd? Krijgen de mensen een certificaat? Hoe werkt het?

KW: Een certificaat krijgen ze niet. Ik zou niet weten hoe ik daaraan moet beginnen. Maar als ik klaar ben met schilderen, dateer ik het werk en als mensen het komen halen dan signeer ik het voor hen, op de achterkant van het schilderij.

SD: Dus ze zien je het werk signeren?

KW: Ja.

SD: Er is echt een ritueel in het doorgeven van het werk?

KW: Ja.

SD: Mooi.

KW: Ja, ze komen aan, ik ontvang hen, ik leg het project uit.

SD: En merk je bij het publiek een voorkeur voor sommige schilderijen: abstract, kleurrijk, figuratief?

KW: Ik kan er nog niet echt een lijn in trekken. De reacties zijn zelden wat ik verwacht.

SD: Wil je ooit alle betrokkenen vragen om hun werk op één tentoonstelling te tonen?

KW: Ik heb daarover gefantaseerd maar ik denk echt dat zoiets heel moeilijk zou zijn.

SD: Omdat je hun contactgegevens niet hebt? Je respecteert hun anonimiteit op een bepaalde manier?

KW: Ja. Op een bepaalde manier wel. Ik vraag hen of ze een foto van het werk willen sturen wanneer het bij hun thuis is, dat is al vrij invasief. Ik denk niet dat er een kans is dat ik de werken ooit nog allemaal terug samen krijg. Het project gaat ook over het traject dat een schilderij aflegt nadat ik het gemaakt heb, ‘wat kan het nog worden?’. Sommige mensen houden het bij, andere geven het weg, maken het stuk, raken het kwijt, zetten het op zolder of overschilderen het. Het werk heeft nog een heel leven voor de boeg, zonder dat het geremd is door de gedachte dat het een duur schilderij geweest is. Het belangrijkste is dat ik het project naar een deel van het publiek communiceer als een tentoonstelling en aan een ander deel gewoon vraag om op een bepaalde dag een schilderij te komen ophalen als gift.

SD: Mooi, dankjewel.

KW: Alsjeblieft.