x

Op 23.01.2021 opent KIOSK de groepstentoonstelling x met nieuwe werken van een onbekend aantal kunstenaars in het historisch Anatomisch Theater. De tentoonstelling is een uitnodiging om naar kunst te kijken los van naam, faam of curriculum. In de zomer van 2020 contacteerde KIOSK verschillende kunstenaars met de vraag of ze bereid zouden zijn om anoniem deel te nemen aan een groepstentoonstelling zonder te weten welke andere kunstenaars erin opgenomen waren.

x is geen thematentoonstelling rond anonimiteit maar een speels experiment dat zowel de kunstorganisatie zelf als de deelnemende kunstenaars uitdaagt om de conventies rond kunst produceren en kunst tentoonstellen op een andere manier te benaderen.

De titel van de tentoonstelling x is een bijdrage van één van de deelnemende kunstenaars. Buiten de tentoonstellingsruimte is verder de video zwischen den bildernenkel online beschikbaar op de KIOSK website en dit voor de duur van de tentoonstelling.

Tijdens x kan de bezoeker in gesprek gaan met de directeur van KIOSK om gedachten uit te wisselen over de tentoongestelde werken en dit op de volgende zaterdagen: tijdens de opening van de tentoonstelling op 23.01, op 06.02, op 20.02, op 06.03, op 20.03 en tijdens de finissage op 28.03.2021.

OPENING van de tentoonstelling op zaterdag 23 januari 2021 van 12u tem 18u.

Reserveer uw bezoek op eventbrite

Excerpten uit een mogelijke persconferentie

[…]

Waarom organiseer je deze show?

Het voelde als de enige mogelijke keuze die ik als nieuwe directeur had. KIOSK ontwikkelde een programma met telkens vier solotentoonstellingen per jaar gedurende meer dan tien jaar. De beste manier om een eerbetoon te brengen aan dit efficiënt en kwalitatief zeer hoogstaand model was om het volledig om te gooien en een groepsexpositie te organiseren met kunstenaars die ermee instemmen om anoniem werk te creëren en te exposeren, zonder ook te weten wie de andere deelnemers aan de tentoonstelling zijn.

[…]

Hoeveel kunstenaars heb je uitgenodigd?

Ik had 200 kunstenaars kunnen uitnodigen en veel ophef creëren bij een groot publiek. De huidige gezondheidscrisis laat dit echter niet toe en ik wil vooral niet dat het een spel wordt waarbij bezoekers proberen te raden welke kunstenaar welk werk maakt. Ik concentreerde me bij het concipiëren van deze tentoonstelling liever op een kleine groep kunstenaars, die ik een bescheiden vergoeding kan geven voor hun deelname en ook een klein productiebudget, ik vroeg immers om nieuw werk dat nooit eerder getoond werd.

De website van KIOSK suggereert de deelname van een onbekend aantal kunstenaars. Het lijkt erop dat je van mysterie houdt!

Niet echt. Eerlijk gezegd weet ik niet hoeveel kunstenaars er uiteindelijk werk zullen tonen. De voorwaarden voor het maken en exposeren van werk voor deze tentoonstelling zijn verre van de gebruikelijke, en men zou mijn uitnodiging ook als een vergiftigd geschenk kunnen zien!

Het voelt inderdaad ondankbaar om kunstenaars niet te crediteren voor het werk dat ze voor dit project leveren.

Ik was blij van enkele kunstenaars te horen dat mijn uitnodiging als een opluchting voelde. Je zou verbaasd zijn in welke mate kunstenaars stress ervaren als ze gaan nadenken over begrippen als carrière of oeuvre. Het lijkt wel of er altijd die druk is om geen misstap te begaan door iets onconventioneels, onverwachts of anders te doen dan datgene waar ze bekend en erkend voor zijn...

[…]

Heb je al eerder met de deelnemende kunstenaars gewerkt?

Ik heb vroeger solo- of groepstentoonstellingen met sommigen onder hen georganiseerd. Voor anderen is deze tentoonstelling een eerste samenwerking. Een zekere vertrouwdheid met de Belgische kunstwereld kan helpen om kunstenaars te identificeren - of net niet. Kennis biedt namelijk geen zekerheid: denk aan hoe werken van een oude meester soms aan een andere auteur worden toegeschreven na nieuw onderzoek.

[…]

Dus je wilde niet dat de tentoonstelling over anonimiteit zou gaan?

Nee. Voor mij is het een poging om naar kunstwerken te kijken voor wat ze zijn, ze te begrijpen en te genieten van de manier waarop ze je zintuigen en denken stimuleren. Wat als de handtekening het project van het werk verzwakt en het reduceert tot de toevallige omstandigheden van een bestaan?

Dit klinkt naïef en utopisch!

Niet helemaal. De anonieme tentoonstelling is slechts één van vele mogelijke tentoonstellingsconcepten. Het concept is niet mainstream, maar de show in KIOSK is anderzijds ook niet de eerste in zijn genre en hopelijk ook niet de laatste. Je kunt de smaak van een aubergine niet beschrijven als je er nooit één geproefd hebt: ik speelde al lang met het idee van een anonieme tentoonstelling en ik ben blij dat ik de kans krijg er één in een publieke instelling op te zetten, er productiebudget voor te hebben en een vergoeding te kunnen betalen aan de deelnemende kunstenaars.

Denk je dat dezelfde tentoonstelling ook zou functioneren in een andere context?

Uiteraard. Ik ben altijd gefascineerd geweest door kunstenaarsduo's, collectieven of fictieve kunstenaars. Ze vormen een alternatief voor het dominante systeem van de individuele maker waarvoor de naam als merk fungeert. Het lijkt me belangrijk deze tentoonstelling te organiseren op de campus van een kunstacademie omdat ze er hopelijk toe kan bijdragen om andere houdingen aan te nemen binnen een systeem dat draait rond branding. Het overgrote deel van de studenten zal immers afstuderen als individuele kunstenaar, met de voornaam en familienaam die ze bij hun geboorte hebben gekregen.

[…]

Was je niet bang voor het risico te falen bij het organiseren van deze show?

Over welk falen of risico heb je het?

De uitgenodigde kunstenaars hadden belachelijke of lelijke werken kunnen maken, omdat ze wisten dat hun naam niet openbaar zou worden gemaakt!

Ik nam aan dat er een wederzijds respect zou zijn tussen mij en de kunstenaars. Een dergelijke tentoonstelling is net zo dynamisch als een rivier: ze kan heel langzaam of juist heel snel stromen. Je kunt proberen dammen te bouwen, maar water infiltreert altijd daar waar je het niet verwacht. Op een gegeven moment zeiden de meeste van de deelnemende kunstenaars me dat ze schilderijen wilden maken: dit had de meest verrassende tentoonstelling over schilderkunst kunnen worden. Zoals ik al zei, kan ik je op dit moment niet zeggen hoeveel werken er bij de opening zullen worden gepresenteerd. Indien sommige werken niet op tijd klaar zijn, dan is dat maar zo! Ze kunnen altijd later in de tentoonstelling worden opgenomen.

[…]

Kunt u ons iets vertellen over de titel van de tentoonstelling: x ?

De titel is een werk van één van de deelnemende kunstenaars. Bezoekers van een tentoonstelling blijven dikwijls anoniem, tenzij ze hun naam in een gouden boek of op een bezoekerslijst achterlaten. Door de pandemie worden bezoekers nu gedwongen zich te registreren. Daarom dachten we eerst de namen van de bezoekers te gebruiken als titel van de tentoonstelling: de titel zou dan meegroeien met het aantal bezoekers terwijl de namen van de kunstenaars niet op de affiche zouden staan. Maar hoe konden we dan over de show communiceren zolang we de eerste bezoeker nog niet verwelkomd hadden? De kunstenaar koos uiteindelijk voor een kleine x.

x is waarschijnlijk één van de kortste tentoonstellingstitels ooit. Is het een letter of gewoon een teken?

Daar kan je zelf over beslissen. Het doet me denken aan de kruisjes die sommige analfabeten zetten op contracten die ze moeten ondertekenen. Ik vind het leuk dat er niet slechts één manier is om de titel uit te spreken. Een collega stuurde me onlangs een uitnodiging voor een tentoonstelling bij een FRAC met de titel X (hoofdletter). Ik ben persoonlijk nogal wantrouwig ten aanzien van hoofdletters - ze lijken een gevoel van hiërarchie over te brengen.

[…]