Social Harmony
uit de verzameling Mario De Brabandere - EX VOTO

Practical information

• Opening on Saturday 14.05.2022, from 2 pm to 6 pm (also at Social Harmony)
• Open on Friday, Saturday, and Sunday from 12 pm to 6 pm
  
• Free entrance
• Louis Pasteurlaan 2, 9000 Ghent, Belgium.

Onvolledig lexicon voor een dubbele tentoonstelling

Anoniem

Ook al dragen vele werken in de collectie naïeve schilderijen van Mario De Brabandere een signatuur in een hoek op de voorkant van het schilderij of op de achterkant van het doek, toch zullen hun auteurs voor eeuwig anoniem blijven. De handtekening is eerder een picturaal element die meer zegt over de mentaliteit van de maker die zijn auteurschap claimt dan over zijn identiteit.

Budget

In 1985 studeert Mario De Brabandere af als schilder aan Sint-Lukas Gent en drie jaar later als beeldhouwer in hetzelfde instituut. Tijdens het laatste jaar van zijn studies koopt hij voor het eerst een schilderij op de rommelmarkt, voor 2000 Belgische frank, een klein maar voor hem toen niet onbelangrijk bedrag. Dit eerste werk is nog steeds in zijn bezit maar niet zichtbaar in de tentoonstelling. Sindsdien is Mario
De Brabandere kunstwerken blijven verzamelen. Niet echt vanuit een obsessie, maar eerder geleid door toeval: met het beschikbaar budget op het moment dat hij werken tegenkomt die door hun schoonheid zijn aandacht trekken.

Collecties

Naast zijn verzamelingen van ex-voto’s en naïeve schilderijen heeft Mario De Brabandere een derde collectie werken van moderne en hedendaagse kunstenaars. Een vierde collectie is misschien de reeks werken die hij zelf realiseert op de verjaardag en de overlijdensdatum van zijn vader en die, in tegenstelling tot de rest van zijn productie, nooit te koop zal aangeboden worden.

Dank

Aan alle kunstenaars die de werken geschilderd hebben maar die we nooit zullen kennen, aan Mario De Brabandere en zijn liefde voor schoonheid, Dieter Durinck & Dieter Ravyts voor hun engagement voor de kunst en kritisch inzicht, aan Sara Plantefève-Castryck voor haar positieve energie en vrolijkheid, aan alle KIOSK Saviours zonder wie de tentoonstellingen nooit open zouden worden gehouden.

Ex voto

Een ex voto is een voorwerp geplaatst in een bedevaartsoord, een kerk of een ander gewijd oord als smeekbede of dank aan God of een heilige voor een te verkrijgen dan wel verkregen gunst. In het verleden werden duizenden ex voto’s zichtbaar in christelijke kerken in België en Europa, in de vorm van schilderijen van sculpturen. In dorpen en steden aan de kust waren vaak ex voto’s in de vorm van boten te zien, omdat veel levens verloren gingen op zee. Op het platteland toonden vaak geschilderde ex voto’s een zieke man, vrouw of kind in bed. Mario De Brabandere is pas recent begonnen met het aankopen van geschilderde ex voto’s, omdat hij ze nooit kon vinden in antiekwinkels of brocantes in België. Het is via collega kunstenaar Willem Cole dat hij ze de laatste jaren online kan vinden en kopen.

Inspiratiebron

In het verleden vond Mario De Brabandere reeds inspiratie in sommige ex voto’s en naïeve schilderijen aanwezig in zijn atelier om nieuwe abstracte composities te creëren. Hoewel hij het zelf niet belangrijk vindtdat de toeschouwer op de hoogte gebracht wordt van deze informatie, vermeldt hij niettemin zijn inspiratiebron op de achterkant van deze werken, als anekdotes voor de toekomst.

Inventaris

Mario De Brabandere houdt geen inventaris bij van zijn eigen werken. En ook niet van de werken van zijn verzamelingen. Van zijn collectie ex voto’s wordt momenteel in KIOSK meer dan de helft getoond. Van zijn collectie naïeve schilderijen zijn we niet in staat om dit te zeggen.

Kaders

Behalve wanneer het door de auteur zelf werd gemaakt, neemt Mario De Brabandere het kader weg van het schilderij om die tentoon te stellen. Dit om geen afbreuk te doen aan de picturale kwaliteiten van het werk.

KIOSK

KIOSK is een centrum voor hedendaagse kunst op de Campus Bijloke in Gent. Sinds 2022 probeert KIOSK haar tentoonstellingsruimte ter beschikking te stellen aan andere organisaties of individuen om projecten te organiseren. De dubbele tentoonstelling EX VOTO/ NAÏEVE SCHILDERIJEN uit de verzameling Mario De Brabandere is het resultaat van de samenwerking tussen KIOSK en Social Harmony, een artist-run space gecreëerd in 2013 en momenteel gerund door Dieter Durinck en Dieter Ravyts, die in 2020 al van plan waren om deze werken te tonen.

Landschappen

Veruit het meest vertegenwoordigde genre in de collectie naïeve schilderijen van Mario De Brabandere. Soms kunnen sommige gebouwen geïdentificeerd worden, zoals het Rabot in Gent. Vaak lijken de geschilderde plekken imaginair maar niet minder herkenbaar als typische lokale of exotische locaties. De afwezigheid van titels op de achterkant van de werken biedt geen soelaas voor de toeschouwer op zoek naar bevestiging of informatie.

OverForkGallery

Tussen 10 oktober en 4 november 2000 toont Mario De Brabandere een aantal werken uit zijn verzameling naïeve schilderijen in de Witte Zaal in Gent, samen met andere werken in het bezit van zijn collega schilder Bart Baele. De titel van de tentoonstelling, OverForkGallery, refereert naar de naam van de curiosa winkel die Earl Cunningham (1893-1977) in 1949 opent in St. Augustine, Florida. Mario De Brabandere heeft het werk van deze Amerikaanse autodidact kunstenaar leren kennen in een publicatie over naïeve schilderkunst. Voor de catalogus van de tentoonstelling in de Witte Zaal werd een tekst geschreven over naïeve schilderkunst, folk art en outsider art door de Belgische criticus Eric Bracke en de tentoongestelde werken in kleur gereproduceerd. Het boekje is vandaag bijzonder moeilijk te verkrijgen.

Restauratie

Omdat het onmogelijk is te weten hoe een werk er oorspronkelijk uitzag, probeert Mario De Brabandere de werken in zijn bezit niet proper te maken. De brand op 24 november 2021 in de ateliers van Nucleo in de Lange Violettestraat, waar een groot deel van zijn collecties opgeslagen stond, heeft hem de laatste maanden niettemin verplicht om de werken die beschadigd raakten door de rook of het gebluste water zelf te restaureren.

Selectie

Mario De Brabandere heeft zelf de selectie gemaakt van de schilderijen te zien in de twee tentoonstellingen in KIOSK en Social Harmony. Hij heeft ook zelfgezorgd voor de accrochage van de werken. Het tonen van de werken uit zijn collecties vereist in zijn ogen dezelfde zorg als de tentoonstelling van zijn eigen werken, en maakt integraal deel uit van zijn praktijk als kunstenaar.

Titel

De titel van de tentoonstelling in KIOSK was makkelijk te vinden. Er werd langer nagedacht over de titel van de tentoonstelling in Social Harmony. Tijdens
een atelierbezoek met Dieter Durinck, Dieter
Ravyts en Simon Delobel kwamen verschillende andere opties ter sprake. Trash paintings: Mario
De Brabandere kreeg ooit van zijn broer dozen vol schilderijen gevonden in het containerpark van Tielt, maar de meeste van de schilderijen in zijn bezit zijn aangekocht. Thrift Store Paintings: een naam gebruikt door de Amerikaanse kunstenaar Jim Shaw voor een project in 1990. Maar de Engelse naam klopt niet binnen de Belgische context en de meeste werken komen niet uit kringwinkels. Amateursschilderijen of zondagsschilderijen: deze omschrijvingen werden echter niet respectvol genoeg geacht.

Uitleg

Mario De Brabandere weigert om uitleg te geven over de werken in zijn bezit. Het feit dat hij een schilderij in zijn bezit heeft, zegt genoeg over de kwaliteit van het werk.

Verzamelaar (de kunstenaar als...)

Samen met de hulp van Myrna D’Ambrosio, student van Curatorial Studies aan KASK, is KIOSK
in 2021-2022 een onderzoek begonnen over kunstenaarsverzamelingen. De aandacht gaat naar alles wat door levende kunstenaars – meestal wonend in België en Nederland – verzameld wordt: niet alleen kunstwerken maar ook postzegels, sjaals, speelgoed, tekenboeken, ...